کارنامه سال اول دولت مردمی – ۶۳ صرفه جویی ارزی ۱۵۰ میلیون دلاری در زمینه غذا و دارو

طب اصیل: وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی کارنامه موفقی در دولت سیزدهم دارد و این موفقیت ها، صرفه جویی ارزی ۱۵۰ میلیون دلاری در زمینه غذا و دارو، اصلاح سیاست های ارزی یارانه دارو و اجرای طرح دارویار، تزریق ۱۶۰ میلیون دز واکسن کرونا و به صفر رساندن مرگ ناشی از کووید۱۹ را دربرمی گیرد.
گروه جامعه ایرنا – با اهمیت ترین موضوعی که در وزارت بهداشت در دولت سیزدهم دارای اهمیت بود، بحث شیوع و همه گیری ویروس کرونا بود، این ویروس همه چیز را تحت تاثیر قرار داد، در زمینه سلامت که کووید ۱۹ آنرا به صورتی متحول کرد، اقدامات اثرگذاری در امتداد اجرای تولید واکسن، واکسیناسون گسترده و سراسری و به صورتی مهار ویروس کرونا و به صفر رساندن آن در خرداد ۱۴۰۱ انجام شد.
در کارنامه یکساله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدامات گسترده ای برای ارتقای سلامت و آموزش پزشکی انجام شد که البته با اهمیت ترین و اولویت اصلی این وزارتخانه در دولت سیزدهم مهار ویروس کرونا بود.
در بخش کنترل و مهار ویروس کرونا با اهمیت ترین اقدام واکسیناسیون سراسری و همگانی مقابل این ویروس بود که به میزان ۱۶۰ میلیون دز واکسن برای مردم تزریق شد که نتیجه آن آمار روزانه جانباختگان کرونا از ۷۰۰ نفر در زمان تحویل دولت سیزدهم به تک رقمی و سپس به صفر رساندن این ویروس بود.
در این دولت اقدام دیگری که در بخش مهار ویروس کرونا به خوی انجام شد، تعداد استانهای پرخطر این بیماری از ۲۸ استان در زمان تحویل دولت سیزدهم در مرداد ماه ۱۴۰۰ به عدد صفر در زمان فعالیت این دولت رسید، از آنجائیکه در ایام پایانی مرداد و ابتدای شهریور ۱۴۰۰ روزانه بیش از ۵ هزار بیمار کرونائی شناسایی و ۷۰۹ نفر فوت می کردند، حالا در یک سال فعالیت دولت مردمی این آمار بستری و مرگ ناشی از کرونا روند چشم گیر کاهشی دارد.
تولید ۱۴ میلیون و ۸۶۱ هزار و ۹۴۰ دز واکسن پاستوکووک و پاستوکووک پلاس در دوران پاندمی ویروس کووید ۱۹ و نیاز فوری کشور به واکسن موثر و معتبر، توسط انستیتو پاستور با همکاری شرکت فینلای کوبااز با اهمیت ترین اقدامات وزارت بهداشت در این دولت بود
تشکیل کمیته علمی مبارزه با ویروس کرونا با شرکت ۶۰ پزشک و دانشمند درجه اول کشور و تدوین دستورالعمل های علمی و کشوری درمان کرونا، طراحی و ساخت کیت تشخیص امیکرون، افزایش دو برابری تخت های آی سی یو اطفال (در زمان پیک سویه امیکرون)، واکسیناسیون بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار از اتباع و مهاجرین، پشتیبانی از تولید ۶ واکسن داخلی، افزایش دسترسی و بهره مندی عادلانه از خدمات بهداشتی درمانی در رابطه با کووید ۱۹ در سراسر کشور شامل توزیع متمرکز ۱۹۹۳ نفر پزشک، توزیع متمرکز ۵۳۸ نفر دندانپزشک، بکارگیری۲۲ هزار و ۹۹۴ نفر سایر رشته ها از دیگر اقدامات یکساله در زمینه کنترل کرونا است.

پوشش بیمه سلامت برای حدود ۶ میلیون نفر
پوشش بیمه همگانی سلامت و کاهش هزینه های درمانی سه دهک نخست جامعه از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در دولت مردمی بود که در امتداد اجرای این طرح مهم، افراد فاقد بیمه پایه سه دهک پایین درآمدی، بصورت رایگان و بدون پرداخت حق بیمه تحت پوشش قرار گرفتند، از هفدهم اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ با اجرای این طرح، پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در این دهک های اول جامعه تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.
با توجه به این که ۴۰۰ هزار نفر نیز در ۲ ماه پایانی سال ۱۴۰۰ در مناطق کم برخوردار حاشیه شهر بیمه شدند در حقیقت دهک های پایین با اطمینان بالا تحت پوشش قرار گرفته و عمده افراد باقی مانده در دهک های بالاتر جامعه هستند.
با توجه به این که سرانه حق بیمه امسال یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر فرد در سال ۱۴۰۱ است؛ پرداخت این میزان سرانه برای ۳ دهک اول جامعه توسط خود افراد امکانپذیر نبود که با تقبل حق بیمه این افراد توسط دولت بصورت رایگان بیمه شدند.
فرانشیز سه دهک اول جامعه برای خدمات بستری به ۵ درصد و خدمات سرپایی به ۱۵ درصد کاهش یافت
خدمات بیمه سلامت ایران مختص دهک های پایین جامعه نیست و سازمان بیمه سلامت ایران به ۷ دهک درآمدی بعدی هم فراخوان داده است تا این افراد بر طبق آزمون وسع حداکثر ظرف دو هفته و با پرداخت درصدی از مشارکت در پرداخت حق بیمه تحت پوشش بیمه قرار گرفتند، هم اکنون و با پوشش جدید بیمه ای، بیش از ۴۶ میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت ایران بوده و ۲۰ میلیون نفر بیمه شدگان روستایی بصورت رایگان تحت پوشش قرار دارند و فرانشیز سه دهک اول برای خدمات بستری به ۵ درصد و برای خدمات سرپایی به ۱۵ درصد کم شده است.
همچنین در امتداد تدوین و ابلاغ دستور العمل اجرائی برنامه بیمه روستایی، شناسایی و معرفی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال که برمبنای آزمون وسع، نیازمند حمایت بوده به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عرضه شدند و محتوای سبد تغذیه ای و بسته بهداشتی رایگان ماهیانه آنها (بیمه رایگان مادران حامله و کودکان تا ۵ سالگی) طراحی شد.

تولید بیش از ۳ میلیون دز واکسن هپاتیت
در حوزه بهداشت نیز کارهای گسترده ای انجام شده که می توان به تولید بیش از ۳ میلیون دز واکسن هپاتیت ب و ۳ میلیون دز واکسن ب ث ز و بیش از ۸۷۰ هزار ویال ۵۰ سی سی از محلول های تزریقی شامل سولفات منیزیوم، لیدوکائین، پتاسیم کلراید در انستیتو پاستور اشاره نمود.
تکمیل و بهره برداری از ۸۵ پروژه بهداشتی با زیربنای ۳۵ هزار و ۸۰۰ مترمربع در قالب ۳ آزمایشگاه، ۳ آموزشگاه بهورزی، ۱۵ پایگاه سلامت شهری، ۳ خانه بهداشت، ۱۷ پروژه زیست پزشک، ۲ ستاد شبکه، ۲۳ مرکز جامع سلامت روستایی و ۲ پروژه بیماریهای رفتاری، نصب و راه اندازی بیوراکتورهای خط تولید صنعتی واکسن ها و کشت سلول های جانوری در انستیتو پاستور، توسعه و اجرای برنامه ایمنی آب شرب در ۳۲ شهر و منطقه روستایی، راه اندازی سامانه ملی پایش برنامه های سلامت و سطوح نظام شبکه برای نخستین بار در زمینه بهداشت و تشکیل قرارگاه جوانی و جمعیت و پشتیبانی از خانواده از دیگر اقدامات این وزارتخانه در دولت سیزدهم است.
پوشش بیمه ای پایه و کامل همه اقدامات تشخیصی و درمانی لازم برای زوج هایی که به رغم مبادرت به حاملگی به مدت یک سال یا بیشتر، صاحب فرزند نشده اند؛ شامل برنامه های معاینه، بیماریابی، تشخیص علت ناباروری و درمان آن بدون محدودیت زمان و دفعات مورد نیاز به تشخیص پزشک معالج، اختصاص یک پایگاه سلامت به ازای متوسط هر ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری، اختصاص یک مرکز خدمات جامع سلامت برای هر ۲۵ تا ۵۰ هزار نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری، جذب مراقب سلامت بازای هر ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت در مناطق حاشیه نشین و شهری نیز از اقدامات مهم دیگر در کارنامه وزارت بهداشت ثبت شده است.

اجرای قانون تعرفه های خدمات پرستاری بعد از ۱۵ سال
در حوزه درمان و پرستاری نیز اقداماتی مانند هویت بخشی و تکریم عملی حرفه پرستاری با نهایی سازی تعرفه های خدمات پرستاری و ابلاغ ارزش نسبی و ضریب ریالی آن در سال ۱۴۰۱ (پس از ۱۵ سال) در اجرای قانون «تعرفه گذاری خدمات پرستاری مصوب تیرماه ۸۶ و حسب تاکید رهبر معظم انقلاب در آذرماه ۱۴۰۰ که مطابق آن سهم سازمان های بیمه گر پایه برای بسته خدمات و مراقبت های پرستاری، در بخش بستری و بستری فوریت های پزشکی (اورژانس) ۹۰ درصد و در بخش سرپایی ۷۰ درصد تعیین شده، انجام شد و قشر پرستار از مزایای این قانون بهره مند شدند.
تجهیز ۷۹ بیمارستان با بیش از ۸ هزار و ۱۰۰ تخت و راه اندازی حدود ۵۵ مرکز درمانی در مناطق محروم با رویکرد توزیع عادلانه خدمات سلامت، اختصاص ۷۵ درصد از کل پزشکان متخصص ضریب کا به مناطق محروم از مجموع پزشکان ضریب کا توزیع شده در سطح کشور، افزایش ۱۰۰ درصدی حق ماندگاری پزشکان متخصص مقیم در مناطق محروم جهت ادامه خدمت در این مناطق و عدم جابه جایی به کلان شهرها، ابلاغ ۷۰ محصول دانشی (راهنمای بالینی و استاندارد خدمت در زمینه درمان بیماران) و تدوین ۲۰ استاندارد خدمات ناباروری و بخشنامه مراکز درمان ناباروری سطح ۲ و سطح ۳ دیگر اقدامات وزارت بهداشت در یک سال قبل است.
تدوین برنامه نظام شبکه آزمایشگاهی کشوری، صدور مجوز گردشگری سلامت برای ۲۰۰ بیمارستان کشور، اجرای قرارداد خرید ۱۰۰۰ دستگاه آمبولانس، پرداخت مبلغ ۳.۰۰۰ میلیون ریال از محل ارزش افزوده به هیات امنای صرفه جویی ارزی (مبلغ ۲.۰۰۰ میلیاردریال بابت خرید تجهیزات و طرح های بیمارستانی و مبلغ ۱.۰۰۰ میلیاردریال بابت تامین واکسن)، گسترش شبکه خون رسانی شامل ۲۰۳ مرکز هاب انتقال خون در ۳۱ استان ودستیابی به ۲۰۳۴۷۸۶ واحد اهدای خون داوطلبانه با وجود شرایط پاندمی کرونا نیز عملکرد یکساله وزارت بهداشت در بخش درمان است.
افزایش حق انتخاب رشته محل در آزمون دستیاری از ۱۰ به ۱۰۰ رشته محل، اختصاص سهمیه بومی مناطق محروم در آزمون دستیاری سال ۱۴۰۴ در امتداد عدالت آموزشی و تامین نیاز نیروی متخصص پزشکی در مناطق کمتر برخوردار، افزایش حقوق دستیاران تخصصی در امتداد افزایش انگیزش و پشتیبانی از شرکتهای دانش بنیان در زمینه علوم پزشکی نیز در یکسال اخیر در زمینه علوم پزشکی تحقق یافته است از دیگر اقدامات انجام شده در زمینه علوم پزشکی است.

تبدیل وضعیت ۶۷ هزار نفر از کارکنان سلامت
عملکرد یکساله وزارت بهداشت در بخش توسعه منابع و نیروی انسانی حوزه سلامت نشان نیز شامل تعیین تکلیف پرونده های شهدای مدافع سلامت و تعیین مصادیق و امتیازات و ابلاغ دستورالعمل نحوه تشکیل پرونده و بررسی مدارک و مستندات شهید خدمت در جهت ارج نهادن به جانفشانی ها و فداکاری های کارکنان حوزه سلامت که در مقابله با بیماری کرونا جان خودرا از دست داده ند حسب فرمایش های مقام رهبری (مدظله) و باتوجه به بند (۳) مصوبات ۷۳۷ جلسه شورای عالی امنیت ملی انجام و تبدیل وضعیت ۶۷ هزار نفر از کارکنان سیستم سلامت تابع قانون ایثارگران مشخص شده است.
صدور ۱۷ هزار و ۱۵۲ مجوز جذب نیروهای مشمول قانون پزشکان و پیراپزشکان در ۶ رشته شغلی پرستار، اتاق عمل، هوشبری، علوم آزمایشگاهی، رادیولوژی و فوریت های پزشکی و همین طور تعداد ۶۴۱ مجوز بکارگیری نیروی شرکتی به دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و سازمان های تابعه وزارت متبوع در جهت تامین نیروی انسانی مورد نیاز در زمینه های مختلف بهداشت، درمان، فوریت های پزشکی، توزیع اعتبار به مبلغ ۱.۵۰۸ میلیاردریال از محل سازمان هدفمندی یارانه ها بابت ردیف بیماران صعب العلاج، توزیع اعتبار به مبلغ ۱۶.۴۹۰.۰۰۰ میلیون ریال به دانشگاه های علوم پزشکی کشور بابت ردیف حوادث ترافیکی، اختصاص مبلغ ۱۶.۰۰۰ میلیاردریال از محل منابع یک میلیارد یورو، پرداخت مستقیم سازمان برنامه و بودجه به هیات امنای صرفه جویی ارزی بابت خرید واکسن نیز از دیگر اقداماتی است که در دولت سیزدهم از طرف وزارت بهداشت انجام شد.

انتشار دارونامه داروهای سنتی و طبیعی کشور برای نخستین بار
در حوزه غذا و دارو نیز اقدامات قابل توجهی انجام شد که اجرای طرح ملی ارتقا سلامت و اصالت غذا، شروع تجهیز لابراتوار های کنترل غذا و داروی مرزی بمنظور کنترل دقیق فراورده های وارداتی و صادراتی، ایجاد پنجره واحد تسهیل تولید دانش بنیان بین سازمان غذا و دارو، معاونت تحقیقات وزارت بهداشت و معاونت علمی ریاست جمهوری، به روزرسانی و انتشار آخرین نسخه فارماکوپی داروهای ایران بعد از ۶ سال تاخیر، باز کردن لیست دارویی ایران و ثبت بیش از ۳۰ ملکول جدید، در حوزه TTAC ایجاد سامانه بر خط قیمت گذاری دارو و کاهش کمبودهای دارویی با وجود محدودیت های ارزی و تحریم ها همچون این برنامه های وزارت بهداشت در زمینه سازمان غذا و دارو است.
در حوزه فرهنگی و دانشجویی، برگزاری جشنواره قرآنی استادان و دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی با شرکت تقریبی حدود ۵۰ هزار دانشگاهی و توجه ویژه به خوابگاههای دانشجویی متاهلی و افزایش ویژه و جدی کمک هزینه های تحصیلی دستیاران تخصصی و دانشجویان برای اولین بار از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد توجه قرار گرفت.
دیپلماسی سلامت در دولت مردمی
طی یکسال اخیر حضور در هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان جهانی بهداشت، برشمردن موفقیت های جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با کرونا خصوصاً با تاکید بر این نکته که این دستاوردها با وجود اعمال تحریم های ظالمانه مقابل کشور حاصل شده است، دیدارهای دو جانبه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، مدیر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت، وزرای بهداشت قطر، عمان، سوریه، هند، کوبا، پاکستان، لبنان، جمهوری آذربایجان و ونزوئلا و دیدار با تعدادی از ایرانیان مقیم سوئیس(دیپلماسی سلامت) همچون دستاوردهای دیپلماسی سلامت است.
سفر به عراق و سوریه و دیدار با مقامات دو کشور با هدف تقویت دیپلماسی سلامت بین ایران و عراق و ایران و سوریه و تسریع در ثبت داروهای ساخت ایران، گسترش گردشگری سلامت، ارائه خدمات درمانی به بیماران دو کشور در جمهوری اسلامی، تبادل استاد و دانشجو، فعال سازی توافق نامه های قبلی دو کشور، همکاری در زمینه بهداشت و مقابله با بیماریها، ایجاد بازار مشترک محصولات سلامت محور و رفع موانع توسعه همکاری ها در امور گمرک و صدور مجوزها جزو اقدامات دیپلماسی سلامت شمرده می شود.
اقدامات حوزه حقوقی وزارت بهداشت در دولت سیزدهم
گرفتن رای هیات داوری موضوع ماده ۳۱ قانون اجرای سیاست های کلی اصل ۲۲ قانون اساسی درباره ی استرداد سهام شرکت پالایش و پژوهش خون که توسط سازمان خصوصی سازی به بخش خصوصی واگذار شده بود، به دولت و وزارت بهداشت به ارزش بیش از ۲۱۱ هزار میلیار تومان و صدور ۲۷۳۱ دادنامه که ۸۷ درصد آرا له وزارتخانه بوده وآراء شاخص مربوط به آزمون استخدامی، آزمون های دستیاری، دانشنامه، ارتقاء، شهریه های تحصیلی، انتقال به داخل، تفاوت تطبیق، پذیرش مدرک تحصیلی غیر معتبر ابطال تعهدات و ماده ۴۶ قانون جوانی جمعیت بودند، همچون اقدامات یکساله وزارت بهداشت در زمینه حقوقی است.

منبع: