خطر ورشکستگی داروخانه های خصوصی با بنگاه داری ارگان های دولتی

به گزارش طب اصیل، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران درباره ی تاسیس داروخانه از طرف نهادهای دولتی و حمایتی همچون هلال احمر و گسترش داروخانه های دولتی در کشور، اظهار داشت: تجربه نشان داده که گردش مالی برخی داروخانه های دولتی معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰ داروخانه خصوصی است؛ بدین سبب متاسفانه فعالیت این ارگان ها در زمینه دارو به تدریج از حالت فوریتی و خدمت رسانی خارج شده و به بنگاه تجاری بدل می شوند.

دکتر سید علی فاطمی در گفت و گو با ایسنا، درباره ی تاسیس داروخانه از طرف نهادهای دولتی و حمایتی همچون هلال احمر و گسترش داروخانه های دولتی در کشور، اظهار داشت: یکی از نتایج سوئی که بطور معمول کمبودهای دارویی به همراه دارد، این است که خیلی ها با این نیت که مشکل کمبود دارو را مرتفع کنند، تمایل دارند در زمینه عرضه دارو فعالیت کنند. تعدادی از این فعالیت ها در ظاهر مجاز است؛ مانند تاسیس داروخانه از طرف هلال احمر، برخی ارگان های نظامی، خیریه ها و دانشگاه های علوم پزشکی و… که تقاضای تاسیس داروخانه می کنند. تعدادی از این اقدامات نیز غیررسمی و غیرمجاز می باشد که به وفور دیده می شود. مانند انواع کانال های تلگرامی، پیج های اینستاگرامی و… که آغاز به عرضه داروهای قاچاق می کنند که همه این موارد از تبعات کمبود دارو بوده و اگر دارو گرفتار کمبود نباشد، انگیزه ای برای انجام این اقدامات نیست.
عرضه دارو از طرف ارگان های حمایتی «فقط» در وضعیت بحران و فوریت
وی با اعلان اینکه در اساسنامه ارگان های امدادی مانند هلال احمر اشاره شده که فقط در فوریت ها و موارد بحرانی می توانند در زمینه عرضه دارو فعالیت کنند، اضافه کرد: شرایط بحران و فوریت هم مشخص بوده و شامل حوادث غیرمترقبه، جنگ، سیل، زلزله و… است، اما زمانیکه کشور در وضعیت ثبات به سر می برد و بنا به دلایلی کمبودهای دارویی ایجاد می شود، توجیهی وجود ندارد که بخواهیم عرضه دارو را در اختیار ارگان های دولتی مانند هلال احمر قرار دهیم.
گردش مالی برخی داروخانه های دولتی معادل ۳۰۰ داروخانه خصوصی!
فاطمی افزود: تجربه نشان داده که گردش مالی برخی داروخانه های دولتی معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰ داروخانه خصوصی است که این مساله در استانهای زیادی هم دیده می شود؛ هم در تهران و هم در اصفهان، شیراز، مشهد و… بدین سبب متاسفانه فعالیت این ارگان ها به تدریج از حالت فوریتی و خدمت رسانی خارج شده و به بنگاه تجاری بدل می شوند. برای اینکه دارند با بخش خصوصی رقابت می کنند. حالا هر داروخانه دولتی مانند ۲۹ فروردین، ۱۳ آبان، هلال احمر و… معادل چند صد داروخانه خصوصی بوده و می توانند جلوی فعالیت چندصد فارغ التحصیل داروساز را بگیرند.
لزوم کاهش تصدی داروخانه های دولتی در عرضه دارووی با تأکید بر لزوم کاهش تصدی داروخانه های دولتی در بحث عرضه دارو، اظهار داشت: ما درخواست داشتیم که برمبنای سیاست های اجرائی اصل ۴۴ قانون اساسی، به تدریج داروخانه های دولتی به بخش خصوصی واگذار شوند. عملا در کشوری که ثبات وجود دارد، باید این اتفاق بیفتد، اما متاسفانه به بهانه کمبودهای دارویی، اما در حقیقت به سبب بحث های اقتصادی خیلی ها از این مساله سوءاستفاده می کنند و تقاضای تاسیس داروخانه می کنند که در طولانی مدت بر روی اقتصاد داروخانه های خصوصی و نظام دارویی ایران اثرات سوئی می گذارد.

فاطمی افزود: اگر بخواهیم در همه صنایع شاهد ترقی، پیشرفت، رقابت و افزایش کیفیت باشیم، باید به سمت خصوصی سازی حرکت نماییم، نه این که خلاف این مساله حرکت نماییم.

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با اعلان اینکه اگر پروانه تاسیس داروخانه و پروانه مسئول فنی برای ارگانی صادر شود، سازمان غذا و دارو بر آن نظارت دارد، اظهار داشت: وقتی پروانه تاسیس داروخانه برای ارگانی دولتی صادر می شود، آنها همه نوع دارویی می آورند. در صورتیکه طبق اساس نامه هلال احمر ایران و هلال احمر جهانی، این داروخانه ها نباید کار انتفاعی انجام دهند، بلکه در زمانی که فوریتی باشد، آن هم به درخواست وزارت بهداشت می توانند اقدام نمایند. به عنوان مثال وزارت بهداشت اعلام نماید که نیاز داریم هلال احمر دارویی را وارد کند، می توانند این اقدام را انجام دهند. مدتی پیش سوسپانسیون های آنتی بیوتیکی که از هند وارد شد، بنا به درخواست وزارت بهداشت و از طرف شرکت وابسته به هلال احمر انجام شد. در عین حال در مواقع حوادث غیرمترقبه، جنگ و… در مدتی که بحران وجود دارد، به درخواست وزارت بهداشت می توانند دارو را تامین کنند.
افزایش ۳۰ درصدی داروخانه ها طی یکسال اخیر و چالش های آن
فاطمی اضافه کرد: هم اکنون مشکل کمبود دارو، به سبب کم بودن داروخانه نیست، بلکه داروخانه های ما بیش از قبل هستند. بطوریکه در یکسال اخیر، حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش داروخانه را در استانها داشته ایم؛ مثال آن ضرب المثلی است که می گوید «یک ده آباد، بهتر از صد شهر ویران است». قبلا داروخانه ها کمتر بود، اما داروی مردم پیدا می شد، اما حالا داروخانه ها زیاد شده و به هرکدام هم که مراجعه می کنید، دارو ندارد که منجر به سرگردانی بیشتر مردم می شود. خصوصاً اگر دولتی بیشتر شود که نتایج آن فاجعه بار است. برای اینکه بخش خصوصی عملا از بین می رود. دولت هم بطور معمول ابتدا داروهایش را به بخش خصوصی داده و بعد به بخش خصوصی می دهد.
تاثیر کاهش مالیات بر ارزش افزوده در به صرفه شدن تولید داروکاهش تولید؛ دلیل اصلی کمبود دارو
وی در ادامه درباره ی کاهش برخی الزامات تاسیس داروخانه نیز اظهار داشت: در بخشنامه ای که در سال ۱۴۰۰ ابلاغ گردید، برخی الزامات تاسیس داروخانه کم شد و همین موضوع منجر به افزایش یکباره ۲۵ تا ۳۰ درصدی داروخانه های ما در یکسال شد. در صورتیکه قبل از آن حدنصاب جمعیتی وجود داشت و امتیازبندی بود که برمبنای آن ابتدا افراد در شهرهای کمتر برخوردار داروخانه تاسیس کنند و امتیاز جمع کنند و بعد به شهرهای بزرگ بیایند، اما حالا عملا اینطور نیست و خیلی ها بلافاصله پس از فارغ التحصیلی در شهرهای بزرگ و برخوردار داروخانه تاسیس می کنند. در صورتیکه عملا برخی شهرهای کوچک که نیاز به داروخانه دارند، اما تاسیس داروخانه در آنها متقاضی ندارد.

فاطمی درباره ی تصویب کلیات لایحه معافیت واردات مواد اولیه دارویی، شیرخشک و تجهیزات پزشکی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده که روز گذشته اعلام گردید نیز اظهار داشت: پس از اجرای طرح دارویاری، مالیات بر ارزش افزوده سبب شده بود که ۱۶ درصد به قیمت نهایی دارو اضافه شود که عدد بزرگی است که اگر کم شود، اثر بسیار خوبی داشته و راندمان و سود شرکت های دارویی را افزایش داده و می توانند بهتر و بیشتر فعالیت نموده و داروی بیشتری تولید کنند. وقتی تولید دارو به صرفه باشد، کمبود هم برطرف می شود. متاسفانه در دو ماه مرداد و شهریور، دلیل اصلی کمبود دارو، کاهش تولید دارو بود که به سبب بحث های قیمت گذاری بود. اگر با کاهش مالیات بر ارزش افزوده بتوانند به صنعت دارو کمک کنند، ۱۵ تا ۱۶ درصد روی قیمت تمام شده دارو موثر بوده و تولید دارو به صرفه تر می شود.
آخرین وضعیت کمبودهای دارویی
ایشان سپس درباره ی آخرین وضعیت کمبودهای دارویی در کشور نیز اظهار داشت: وضعیت کمبودهای دارویی نسبت به یک ماه قبل، بطور مشهودی درباره ی سرم ها و آنتی بیوتیک ها رو بهبود است. البته در بعضی اقلام مانند برخی اسپری های تنفسی که کورتونی و وارداتی هستند، مقداری کمبود وجود دارد. با اینحال در کل وضعیت کمبودهای دارویی رو بهبود است.