نایب رییس انجمن داروسازان مطرح کرد خطر واکسن های تقلبی کرونا در بازار سیاه

طب اصیل: نایب رییس انجمن داروسازان ایران با تاکید بر لزوم بهره گیری از ظرفیت داروخانه ها در زمان واکسیناسیون عمومی کرونا و توزیع و عرضه این واکسن، در عین حال نسبت به طرح ادعاهایی در خصوص خرید و فروش واکسن کرونا در بازار سیاه هشدار داد.

دکتر سید علی فاطمی در گفت و گو با ایسنا، درباره وضعیت توزیع واکسن کرونا و احتمال دخیل شدن داروخانه ها دراین زمینه، اظهار داشت: روند سازمان غذا و دارو برای داروهای حساس، گرانقیمت و داروهایی که یارانه زیادی دریافت می کنند، این است که این داروها را با برچسب اصالت که یک کد منحصربه فرد دارند، توزیع می نماید که این داروها در سامانه تی تک ثبت شده و این دارو کاملا قابل رصد و پیگیری است و اگر یک دارو از زنجیره دارویی بیرون رود، به آسانی می توان آنرا شناسایی کرد که از کدام داروخانه یا کدام شرکت پخش، نشت کرده است.

چهار فاز توزیع واکسن کرونا
زمان واکسیناسیون عمومی کرونا
وی اضافه کرد: وضعیتی که هم اکنون برای واکسن بیماری کووید-۱۹ تبیین شده، این است که مقرر است این واکسن در چهار فاز زمان بندی شده در جامعه ارائه شود که فازهای اول و دوم آن عمدتا برای کادر پزشکی و گروه های پرخطر است. در فاز آخر واکسیناسیون کرونا که احیانا نیمه دوم سال ۱۴۰۰ است، مقرر است واکسیناسیون عمومی اتفاق بیفتد. بدین سبب پارت های اول واکسن کرونا که برای کادر درمان و گروه های پرخطر است، در اختیار سیستم معاونت های بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی و شبکه بهداشتی قرار می گیرد و از همان طریق توزیع شده و مورد نظارت هم قرار می گیرد. بدین سبب در این فاز واکسنی در اختیار داروخانه ها قرار نمی گیرد.

فاطمی اشاره کرد: در برنامه ملی استقرار و گسترش واکسیناسیون کرونا که از طرف معاونت بهداشتی تدوین شده است، چهار فاز زمانبندی برای واکسیناسین مشخص شده است؛ فاز اول شامل کارکنان خط اول مقابله با کرونا شامل پرسنل بیمارستان ها، پرسنل عملیاتی اورژانس، پرسنل بهشت زهرا، پرسنل درمانگاه ها و مطب های عمومی، متخصصین عفونی، ریه، اطفال و داروخانه ها و پرسنل داروخانه، افراد با ریسک بالا شامل پرسنل خانه های سالمندان، جانبازانی که در مراکز نگهداری جانبازان هستند، افراد کم توان ذهنی، جانبازان بالای ۵۰ درصد و جانبازان شیمیایی و تنفسی و افراد پرریسک و دارای بیماریهای زمینه ای است. فاز دوم شامل افراد مسن بالای ۶۵ سال است. فاز سوم شامل افرادی است که در مراکز جمعی مانند زندان ها، افراد نظامی، مراکز نگهداری افراد بی سرپرست و مهاجرین و مشاغلی که بیشترین تماس را با مردم دارند، است. فاز چهارم شامل سایر افراد جامعه برمبنای اولویت سنی است که همان واکسیناسیون عمومی شمرده می شود.
لزوم برنامه ریزی برای نحوه توزیع واکسن کرونا در زمان واکسیناسیون عمومی
فاطمی افزود: از طرفی همه کشورهای دنیا برنامه ریزی کرده اند که تزریق عمومی واکسن کرونا را مانند آنفلوآنزا در اختیار داروخانه ها قرار دهند. هم اکنون در کشور خودمان واکسن های اساسی کماکان بوسیله سیستم بهداشتی در شبکه بهداشت تزریق می شود، اما واکسنی مانند آنفلوآنزا بوسیله داروخانه ها برای عموم توزیع و فروخته می شود. البته سازمان غذا و دارو هم ضابطه ای را تدوین کرده که در داروخانه ها بتوانیم تزریق واکسن را هم از نظر مهارتی، تجهیزاتی، فضایی و… انجام دهیم و این آماده سازی در حال ایجاد است. حال زمانیکه مقرر است توزیع عمومی یک واکسن بوسیله داروخانه ها صورت گیرد، باید آن واکسن در سامانه هایی مانند تی تک ثبت شده و بارکد منحصر به فردی داشته باشد تا به بیرون نشت نکرده و سوءاستفاده از واکسن اتفاق نیفتد.

وی اظهار داشت: البته متاسفانه ناهماهنگی هایی در این عرصه وجود دارد؛ بطوریکه در تاریخ ۳۰ آذر ماه ضابطه ای را برای واکسیناسیون که در آن اشاره ای به واکسن کرونا هم وجود دارد، تهیه، تدوین و تصویب می کند، اما می بینیم ۳۰ دی ماه ۱۳۹۹، معاونت بهداشتی وزارت بهداشت برنامه جامعی را برای واکسیناسیون کرونا اعلام می کنند که در داخل این برنامه هیچ اسمی از داروخانه ها بعنوان محل عرضه واکسن و واکسیناسیون برده نمی گردد. این یک ایراد است که چرا هماهنگی دراین زمینه وجود ندارد. باید توجه کرد که همه دنیا دراین زمینه برنامه ریزی کردند.

فاطمی با اعلان اینکه در عین حال باید در نظر بگیریم که احیانا واکسن کرونا مانند واکسن آنفلوآنزا باید به صورت سالانه تزریق شود و به این زودی ها کرونا ریشه کن نخواهد شد، اظهار داشت: بدین سبب باید دراین زمینه برنامه ریزی شود و اصلا امکان پذیر نیست که دولت بخواهد همه این ها را به صورت رایگان عرضه نماید. به همین دلیل است که باید برای توزیع عمومی واکسن برنامه ریزی کرده و از ظرفیت داروخانه ها برای این اقدام استفاده کنند.
لزوم بهره گیری از داروخانه ها در واکسیناسیون عمومی کرونا
وی با اعلان اینکه در کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و… این برنامه ریزی انجام شده، اظهار داشت: اگر راهنمای سازمان غذا و داروی آمریکا را در زمینه واکسن های فایزر نگاه کنید، یکی از محل های عرضه را داروخانه ها اعلام نموده اند. به هر حال اگر بخواهیم در کشور ایمنی خوبی مقابل کرونا ایجاد شود، باید بیش از ۶۰ درصد افراد جامعه مورد واکسیناسیون قرار گیرند. در ایران این ۶۰ درصد بیش از ۵۰ میلیون نفر است. حال امکان اینکه این جمعیت بخواهد فقط بوسیله شبکه های بهداشتی از خدمات واکسیناسیون استفاده کنند، به سادگی امکان پذیر نیست. بر همین ساس هم باید از پتانسیل داروخانه ها استفاده نمود. مشابه اقدامی که برای واکسیناسیون آنفلوآنزا انجام می شود.

وی افزود: بر این اساس پس از واکسیناسیون افراد اولویت دار، واکسیناسیون عمومی بوسیله داروخانه ها اتفاق بیفتد. هم اکنون واکسن سرخک، سرخجه و… به صورت رایگان از طرق شبکه های بهداشتی انجام می شود. در صورتیکه در واکسیناسیون عمومی آنفلوآنزا مردم هزینه می پردازند. حال اینکه برای واکسیناسیون عمومی کرونا در سال آینده و سالهای بعد کشور چه برنامه هایی دارد، هنوز بی اطلاعیم و باید این برنامه ریزی بطور مشخص صورت گیرد.

فاطمی اشاره کرد: البته همانطور که گفتم معاونت بهداشتی در تاریخ ۳۰ دی ماه یک برنامه ریزی دراین زمینه انجام داده اند که متاسفانه داروخانه ها را در این برنامه ندیده اند. در صورتیکه یکی از پتانسیل های بزرگ در حوزه کمک به واکسیناسیون، داروخانه ها هستند. به هر حال کنترل و عدم نشت داروها به بازار کار بسیار پیچیده ای است، اما در ایران ۱۲ هزار داروخانه داریم که خیلی از آنها می توانند شرایط لازم برای عرضه و همین طور تزریق واکسن با کنترل مناسب را فراهم آورند.
خطر خرید و فروش واکسن کرونای تقلبی در بازار سیاه
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با اشاره به احتمال طرح ادعاهایی در خصوص خرید و فروش واکسن کرونا در بازارهای غیر رسمی، اظهار نمود: باید توجه کرد که برای نگهداری طولانی مدت واکسن کرونا هم مانند سایر واکسن ها به فریزر منفی ۱۸ درجه نیاز است؛ بطور کلی زنجیره سرمایی برای نگهداری یک واکسن بسیار مهم می باشد. حتی اگر مدت کوتاهی از یخچال یا فریزر بیرون رود، واکسن کارایی اش را از دست می دهد. تا حالا دیده شده جاهایی که در خارج از کشور فرآورده ای را با عنوان واکسن کرونای فایزر خرید و فروش کرده بودند، همه تقلبی بودند. بدین سبب در بازار غیر رسمی اولا احتمال دارد چیزی که بعنوان واکسن کرونا به افراد فروخته می شود، واقعا واکسن نباشد و آب یا محلول های دیگری باشد و دوما اگر هم واکسن واقعی باشد، در ناصرخسرو یا بازارهای غیررسمی دیگر امکان نگهداری این واکسن ها وجود ندارد و از آنجایی که واکسن یک فرآورده بیولوژیک است، زود از بین می رود و تزریق آن فایده ای ندارد. در عین حال ممکنست فرد را گرفتار عارضه هم کند. برای اینکه واکسن علاوه بر اینکه حاوی ویروس غیر فعال و مواد ژنتیکی است، این مواد خیلی پایدار نیستند و اگر در وضعیت مناسب نگهداری نشوند، این مواد می توانند تغییر ماهیت داده و منجر به آلرژی یا حساسیت های شدید در فرد شوند.

منبع: