دستیار عجیب و غیرانسان فیزیک دان های آمریکایی!
به گزارش طب اصیل، چندین دهه قبل، مقررات نگهداری لابراتوار ها، به اندازه امروز سختگیرانه نبود. دست کم در لابراتوار ملی شتاب دهنده آمریکا (NAL) که حالا Fermilab نامیده می شود که این گونه بود و در سال ۱۹۷۱ یک ایده و راهکار خلاقانه برای تمیز کردن یک شتاب دهنده ذرات به ذهن کارمندان این لابراتوار خطور کرد.
غزال زیاری: در ماه فوریه، شتاب دهنده ذرات حلقه اصلی در لابراتوار مزون NAL تازه از بسته بندی خارج شده بود و فیزیکدانان مشتاق بودند که به سرعت از آن استفاده نمایند.
این تجهیزات ۲۵۰ میلیون دلاری شامل یک لوله ۶.۵ کیلومتری بود که در طول آن ۱۰۱۴ آهنربای قدرتمند مسئولیت هدایت و سرعت بخشیدن به پروتون ها برای رسیدن به انرژی تا ۲۰۰ میلیارد الکترون را برعهده داشتند. این یک چشم انداز علمی بسیار هیجان انگیز به نظر می رسید.
مشکل از کجا شروع شد؟
اما در اواخر ماه آوریل، اوضاع چندان به کام نبود. شش روز پس از نصب آخرین آهنربا، دو قطعه روی زمین پیدا شد و این اصلا مبحث کم اهمیتی نبود. اغلب آهنرباها ۶ متر طول و ۱۲.۵ تن وزن داشتند و زمان زیادی می برد که این دو آهنربا جایگزین شوند. اما این اتفاق باردیگر تکرار شد و باردیگر و باردیگر. در مجموع دانشمندان می بایست ۳۵۰ آهنربا را جایگزین می کردند.
در نهایت اعضای تیم، دریافتند که مشکل، نوعی آلودگی است. تراشه های ضایعاتی ریزی در شتاب دهنده باقی مانده بود. اما از آنجائیکه قطر لوله شتاب دهنده اندازه یک توپ تنیس بود، تمیز کردنش کار آسانی به نظر نمی رسید. این سوال عنوان شد که چطور باید آنرا تمیز کرد؟ ریوجی یامادا، یکی از فیزیکدانان مرکز پیشنهاد کرد که یک آهنربا را در لوله کشیده و داخل آنرا تمیز کنند. ایده بدی نبود ولی چه کسی باید آهنربا را به داخل لوله می کشید؟
بیشتر بخوانید:
در هنگام انفجار اتمی، کجا پناه بگیریم؟ عکس رازگشایی از دلیل جلسه جنجالی کنگره آمریکا در رابطه با آدم فضایی ها: آمار ترسناک سال ۲۰۲۲! فلیسیا چطور به مرکز ملحق شد؟
یک فیزیکدان بریتانیایی به نام رابرت شلدون، راهکار خلاقانه ای عرضه کرد.
فرانک بک، دانشمند کامپیوتر در سال ۲۰۱۶ با یادآوری آن خاطرات اظهار داشت: « در آن منطقه از یورکشایر آمریکا، شکارچیان از موش خرما استفاده می کردند. موش خرما، پستانداری شبیه راسو است که از پائین رفتن در تونل ها و شکار خرگوش لذت می برد. یک موش خرما از فرو رفتن در یک لوله استیل هیچ هراسی ندارد؛ حتی اگر مسیری طولانی به سمت مقصدی نامعلوم پیش رویش باشد. بعلاوه، این چاره سبز برای حل یک مشکل فنی بود و همه از این ایده استقبال کردند.»
والی پلسزارسکی، طراح حلقه اصلی که مسئولیت طراحی یک ابزار مکانیکی برای تمیز کردن لوله را برعهده داشت، با مزرعه ای در مینیسوتا تماس گرفت و از آنها خواست تا کوچکترین موش خرمایشان را در اختیارش قرار دهند و در ازای خرید این موش خرما ۳۵ دلار پرداخت کرد و آنها فلیسیا را به مرکز ارسال کردند. یک موش خرمای کوچک که تنها ۳۸ سانتی متر طولش بود و دقیقاً مناسب کار تمیز کردن لوله به نظر می رسید.
فلیسیا وارد شتاب دهنده می شود
دور فلیسیا یک پوشک پیچیدند تا از حوادث ناگوار در داخل شتاب دهنده ذرات در امان بماند و یک افسار چرمی هم دور گردنش انداختند. پس از آن، محققان به فلیسیا آموزش دادند تا در حالیکه تسمه محکمی به او متصل شده بود، از تونل های تاریک عبور کند.
او از یک سر تونل ۹۰ متری به انتهای دیگر می پرید و بعد از اتمام نظافت یک بخش، یک خوراکی مثل مرغ، جگر، کله ماهی یا گوشت همبرگر جایزه می گرفت. در نهایت یک مهندس یک سواب آغشته به مایع تمیز کننده را به طناب می بست تا افراد در پایان دیگر آنرا از راه تونل به عقب کشیده تا تراشه ها را جمع آوری کنند.
طبیعتا کار خیلی خوب پیش رفت و دانشمندان موفق شدند تا تونل را با استفاده از کمک یک موجود کوچک تمیز کنند.
بازنشستگی موش خرمای کوچک
البته با گذر زمان، نیازهای آنها از توانایی های فلیسیا فراتر رفت و مهندس هانس کاوتزکی، چاره جدیدی را پیشنهاد کرد. او دیسک هایی از جنس مایلار (پلی اتیلن ترفتالات) را به کابل های انعطاف پذیری وصل کرد که با استفاده از هوای فشرده شده در داخل لوله ها کشیده می شدند و در نتیجه فلیسیا پس از حدود ده بار خدمت رسانی به دانشمندان بازنشسته شد.
در عین حال مشخص شد که علل گوناگونی برای از کار افتادن آهنرباها وجود داشته و مقصر اصلی این اتفاق براده های فلزی نبودند.
یامادا در اینباره توضیح داد: « دلیل اصلی، کنترل کیفیت ضعیف در تولید اتصالات هادی از جنس مس که با آب خنک می شدند، بود. سطوح جفت شونده، گاهی کاملا موازی نبودند و اتصال حاصل در بعضی بخش ها، شکاف های کوچک گوه ای شکل داشت. پس با استفاده از جوشکاری، مشکل برطرف شد.»
البته فلیسیا همچنان جانور محبوب دانشمندان NAL باقی ماند ولی پس از بازنشستگی زیاد عمر نکرد و در ماه می سال ۱۹۷۲ به علت آبسه و پارگی مجرای روده اش مرد.
منبع: sciencealert
۵۸۵۸
منبع: طب اصیل
